Objawy okresu a jego brak to syndrom atletki. Brak krwawienia powstaje w wyniku wyczerpujących treningów i przetrenowania organizmu, nieodpowiedniego planu żywieniowego i ujemnego bilansu energetycznego.
Nikła świadomość społeczeństwa w temacie zdrowia psychicznego położnic sprawia, że problemy psychiczne kobiet w okresie poporodowym bywają bagatelizowane. Okres stanu epidemicznego ma szczególny wpływ na funkcjonowanie społeczne zarówno w kontekście dostępności opieki zdrowotnej, jak i ekonomicznych skutków wprowadzanych obostrzeń. Powszechnie narodziny dziecka kojarzone są ze stanem spełnienia i radości. Okres poporodowy zazwyczaj jest dla kobiety i dziecka czasem szczególnego zainteresowania i wsparcia ze strony rodziny. 20 marca 2020 r. w Polsce został ogłoszony stan epidemii. Pandemia COVID-19 i lęk przed zarażeniem znacząco wpływają na funkcjonowanie społeczeństwa, również w zakresie relacji z bliskimi. POLECAMY Macierzyństwo jest związane z koniecznością przystosowania się do nowej roli. Noworodek wymaga stałej opieki i pielęgnacji, a także szczególnego nadzoru służby zdrowia nad pojawiającymi się niepokojącymi objawami i zaburzeniami zachowania. Dla wielu kobiet jest to czas związany z przeżywaniem negatywnych, trudnych do opisania emocji, które jednocześnie często są skrywane z powodu ogólnego braku akceptacji dla takich uczuć w okresie połogu. Kiedy taki stan utrzymuje się przez dłuższy czas, a kobieta dodatkowo doświadcza innych objawów uniemożliwiających jej właściwe funkcjonowanie w nowej roli, prawdopodobnie występują u niej zaburzenia emocjonalne okresu poporodowego, które mogą przybierać różne formy i nasilenie. Powszechnie uważa się, że samo zagrożenie epidemiczne może podwyższać poziom odczuwanego niepokoju i stresu. Są to wskaźniki wpływające na częstotliwość występowania i nasilenie zaburzeń emocjonalnych okresu poporodowego [1–3]. ZALECENIA DOTYCZĄCE OPIEKI NAD MATKĄ I DZIECKIEM W CZASIE PANDEMII W związku z ryzykiem przenoszenia wirusa SARS-CoV-2 przez pacjentki i ich bliskich Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca w miarę możliwości korzystanie ze zdalnych form opieki medycznej. W przypadkach gdy konieczny jest bezpośredni kontakt z lekarzem, konieczne jest stosowanie środków bezpieczeństwa, takich jak maseczki i płyny dezynfekujące. Podczas wizyt lekarskich obecność partnera lub innej osoby towarzyszącej w gabinecie oraz poczekalni jest niedozwolona. Zgodnie z rekomendacją Głównego Inspektora Sanitarnego zawieszono także możliwość odwiedzin pacjentów przebywających w szpitalu. Dotychczas nie występował arbitralny zakaz porodów rodzinnych, wymagają one jednak uzyskania zgody kierownika placówki medycznej oraz zapewnienia indywidualnej sali porodowej wraz z oddzielnym węzłem sanitarnym, co w Polsce jest możliwe głównie w prywatnych klinikach. W okresie poporodowym zaleca się odbywanie wizyt z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, a rutynowe wizyty kontrolne w poradni dla dzieci zdrowych zostały zawieszone. W przypadku aktywnej infekcji COVID-19 opiekę położniczą nad kobietą przejmuje placówka wskazana do opieki nad zarażonymi pacjentami. Zostaje ona wyznaczona przez wojewodę i musi posiadać oddział położniczy. Najnowsze badania wykazują niskie ryzyko śródporodowej transmisji wirusa SARS-CoV-2, w związku z czym zaprzestano stosowania cesarskiego cięcia u wszystkich zarażonych pacjentek. Zalecenia dotyczące opieki nad noworodkiem pacjentki z podejrzeniem COVID-19 do niedawna obejmowały izolację dziecka od matki do czasu potwierdzenia braku zakażenia, tym samym nie dopuszczając możliwości kontaktu „skóra do skóry”. Najnowsze zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego uzależniają decyzję o izolacji od stanu zdrowia matki i dziecka oraz decyzji kobiety odnośnie do sprawowania opieki nad noworodkiem przy zachowaniu środków ostrożności. Do tej pory wirus SARS-CoV-2 nie został wykryty w pokarmie, w związku z czym zalecane jest karmienie piersią przy zachowaniu innych środków zapobiegających transmisji [3, 4]. SMUTEK POPORODOWY (BABY BLUES) Najnowsze publikacje podają, że ok. 90% kobiet przeżywa macierzyństwo inaczej, niż przewidywały, i rzeczywistość nie jest tożsama z ich oczekiwaniami. Stwierdza się, iż zaburzenia emocjonalne występują w tym czasie zdecydowanie częściej niż w innych okresach życia, częściej po porodzie niż w trakcie ciąży [5, 6]. W 1984 r. Hopkins, Marcus i Campbell wyodrębnili trzy postacie klinicznych stanów depresyjnych okresu połogu: przygnębienie poporodowe – smutek poporodowy, depresję poporodową i psychozę poporodową. Obecnie do szeregu poporodowych zaburzeń nastroju dodaje się hipomanię poporodową. W obowiązującej dotychczas Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania związane z porodem były oznaczane kodem F53. W ICD-11 zaburzeniom bez objawów psychotycznych przypisano kod 6E20, osobno oznaczając kodem 6E21 zaburzenia z występującymi objawami psychotycznymi. Smutek poporodowy (postpartum blues, maternity blues, baby blues, baby blues syndrome) dotyczy aż 50–85% kobiet [7]. Rozwija się po dwóch–pięciu dniach od porodu i ustępuje samoistnie po mniej więcej dwóch tygodniach. Można go zatem traktować jako zmianę typową. Największe nasilenie jego objawów obserwuje się w czwartym–piątym dniu jego trwania. Do objawów syndromu baby blues zalicza się: umiarkowane obniżenie nastroju, niestabilność emocjonalną, płaczliwość, drażliwość, zwiększoną wrażliwość na bodźce, uczucie zmęczenia i wyczerpania, trudności z koncentracją uwagi, zaburzenia snu, zmniejszenie łaknienia, niekiedy także uczucie wrogości wobec ojca dziecka. Smutek poporodowy nie skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu i nie wymaga leczenia. W czasie połogu istotne jest zapewnienie matce odpowiedniego wsparcia i zrozumienia. Dotychczas obecność bliskich kobiety rodzącej była ważnym elementem systemu wsparcia emocjonalnego oraz opieki poporodowej w trakcie pobytu w szpitalu. W okresie stanu epidemicznego szpitale wprowadziły zakaz odwiedzin oraz uczestniczenia osób trzecich przy porodzie. Zaobserwowano także braki kadrowe w służbie zdrowia w związku z zachorowaniem lub obowiązkową kwarantanną lekarzy i pielęgniarek. W połączeniu czynniki te znacząco zmniejszyły możliwość uzyskania wsparcia w okresie poporodowym. Objawy smutku poporodowego na ogół stopniowo i samoistnie ustępują, jest on jednak ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi depresji poporodowej [1, 7, 8]. DEPRESJA POPORODOWA Najnowsze badania wskazują, że ok. 10–30% położnic cierpi na depresję poporodową, która pojawia się cztery–osiem tygodni po porodzie, a według niektórych autorów nawet do trzech miesięcy po porodzie. Trwa ok. sześciu miesięcy. Od innych zaburzeń afektywnych i depresyjnych odróżnia ją obecność myśli i emocji dotyczących relacji z dzieckiem. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia rośnie, jeśli u kobiet w wywiadzie stwierdza się depresję (do 25%), syndrom baby blues lub depresję okołoporodową (do 50%). W okresie pandemii COVID-19 liczba kobiet uzyskujących w testach wyniki wskazujące na wystąpienie depresji poporodowej wzrosła o 25,7%. Zaobserwowano także znacząco większą liczbę położnic odczuwających średni i wysoki poziom niepokoju – 72% w porównaniu do 29% przed pandemią [8]. Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 depresji poporodowej przydzielany jest najczęściej kod F53 — zaburzenia psychiczne związane z połogiem, występujące w ciągu pierwszych sześciu tygodni po porodzie, niesklasyfikowane gdzie indziej — lub, w zależności od stanu matki, kod określający zaburzenia nastroju: F30–F39 [9]. Zarówno według klasyfikacji DSM-5, jak i według ICD-10 depresja poporodowa pojawia się w ciągu pierwszych tygodni po urodzeniu dziecka, dodatkowo DSM-5 zawiera określenie „z początkiem okołoporodowym”, co pozwala wliczyć również okres ciąży. W nowej klasyfikacji ICD-11 depresja poporodowa ujęta jest w kategorii: zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania związane z ciążą, porodem i połogiem, nigdzie indziej niesklasyfikowane. Ta kategoria jest zdefiniowana jako „syndrom związany z ciążą lub połogiem (rozpoczynającym się w ciągu ok. 6 tygodni po porodzie), który obejmuje istotne cechy psychiczne i cechy zachowania, ale nie spełnia wymagań diagnostycznych żadnych specyficznych zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania” i można rozróżnić kliniczne objawy z objawami psychotycznymi lub bez nich. Wielu badaczy i klinicystów zajmujących się tą tematyką podkreśla jednak, że epizod depresji może pojawić się nawet w ciągu pierwszego roku od porodu [6, 10]. Leczenie farmakologiczne jest standardowym postępowaniem przyzdiagnozowanej depresji poporodowej. Środki przeciwdepresyjne są lekami psychotropowymi o różnych mechanizmach działania. Depresja poporodowa ma złożoną etiologię. Na jej powstawanie w różnym stopniu składają się czynniki zarówno biologiczne, jak i psychologiczne. Istotną rolę odgrywa również osobowość kobiety i wykorzystywane przez nią strategie radzenia sobie z problemami oraz stresem [1, 5, 6]. Wśród czynników zwiększających ryzyko wstępowania depresji poporodowej wyróżnia się: wcześniejsze epizody depresji, stresujące doświadczenia życiowe, niskie poczucie własnej wartości, brak wsparcia społecznego, konfliktowe relacje partnerskie, niski status ekonomiczny, niepokój oraz stres w okresie ciąży, samotne macierzyństwo, stres związany z opieką nad dzieckiem, temperament dziecka, smutek poporodowy, nieplanowaną lub niechcianą ciążę, ciążę wysokiego ryzyka. Formaniak i współpracownicy w swoich badaniach wykazują, że depresja poporodowa występuje u kobiet, które ukończyły ciążę porodem siłami natury, oraz tych po cesarskim cięciu – jednak w grupie pacjentek po cesarskim cięciu obserwuje się częstsze objawy depresji. U pacjentek po porodzie fizjologicznym z kolei występuje zmęczenie fizyczne, które może powodować poczucie zaniedbania potrzeb dziecka [1, 12–15]. Do objawów depresji poporodowej zalicza się: obniżenie nastroju, przygnębienie występujące przez większą część dnia, spadek zainteresowań, obniżenie odczuwania przyjemności z większości i/lub ze wszystkich form aktywności, zmniejszenie lub wzrost apetytu, nadmierną senność lub bezsenność, trudności z zaśnięciem, zamartwianie się sytuacją zdrowotną niemowlęcia, opieką nad nim, przebiegiem karmienia piersią, uczucie bezwartościowości bądź nadmierne lub nieadekwatne poczucie winy, przekonanie o braku predyspozycji do bycia matką, zmęczenie lub poczucie braku energii, słabą koncentrację uwagi lub trudność w podejmowaniu decyzji, nawracające myśli o śmierci, myśli i plany samobójcze, próby samobójcze, odczuwanie wrogości do własnego dziecka oraz myśli o jego skrzywdzeniu [5]. Poczucie zagrożenia zarażeniem SARS-CoV-2, a także postępowanie zgodnie z wytycznymi dotyczącymi zachowania dystansu społecznego oraz stosowania środków ochrony mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie społeczne kobiet w okresie poporodowym, a także na ich myśli i emocje. W okresie pandemii u większości kobiet zaobserwowano spadek aktywności fizycznej, która jest uznawana za czynnik zapobiegający wystąpieniu zaburzeń emocjonalnych okresu poporodowego [16]. Depresja poporodowa ma złożoną etiologię. Na jej powstawaniew różnym stopniu składają się czynniki zarówno biologiczne, jak i psychologiczne. Istotną rolę odgrywa również osobowośćkobiety i wykorzystywane przez nią strategie radzenia sobie z problemami oraz stresem. Depresja może negatywnie wpływać na tworzącą się więź pomiędzy matką z dzieckiem. W dodatku może ona pośrednio wpływać na rozwój dziecka. Położnice w depresji oraz ich dzieci są narażone na niekorzystne stany emocjonalne. Badacze wykazali, że niemowlaki matek zmagających się z depresją poporodową mają wyższe tętno i wyższy poziom kortyzolu we krwi. Badacze z Włoch zaobserwowali niższą masę urodzeniową wśród dzieci urodzonych w trakcie pandemii COVID-19, zwracają jednak uwagę na konieczność przeprowadzenia badań na większą skalę w celu potwierdzenia zachodzenia zjawiska. Przed pandemią zauważono również, że kobiety, u których wystąpiły objawy depresji, rzadziej przychodzą po porodzie na wizyty kontrolne: ginekologiczne, pediatryczne i szczepienia. Miejsca świadczenia usług medycznych oraz kontakt z przedstawicielami służby zdrowia może być postrzegany jako niosący wyższe ryzyko przenoszenia wirusa SARS-CoV-2, w związku z tym istnieje ryzyko ograniczenia chęci uczęszczania na wizyty lekarskie i psychoterapeutyczne wśród położnic [6, 8, 11, 12, 16]. Leczenie zaburzeń depresyjnych u kobiet w okresie poporodowym wymaga indywidualnego podejścia. Zgodnie z rekomendacjami opracowanymi w ramach realizacji Programu zapobiegania depresji w Polsce na lata 2016–2020 depresja poporodowa o łagodnym i umiarkowanym nasileniu może być z powodzeniem wykrywana i leczona na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny, pediatra, ginekolog). Skierowanie do psychiatry jest wskazane, kiedy pojawiają się myśli samobójcze i/lub o skrzywdzeniu dziecka, w przypadku ciężkiej postaci depresji, niepowodzenia leczenia albo podejrzenia choroby afektywnej dwubiegunowej bądź psychozy [17]. W leczeniu depresji poporodowej stosowane są środki farmakologiczne oraz psychoterapia, która ma zastosowanie w przypadkach o lekkim i umiarkowanym nasileniu. Ogromne znaczenie ma w tym kontekście również wsparcie ze strony rodziny. Osoby poddane kwarantannie lub samoizolacji doświadczają lęku, złości, smutku, poczucia winy oraz dezorientacji. Odczucia te nie tylko mogą stanowić szczególne wyzwanie dla kobiety w okresie poporodowym, ale także mogą wpływać na dostępność i poczucie wsparcia w sytuacjach, gdy izolacji poddane są osoby z rodziny położnicy [16]. Smutek poporodowy nie skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu i nie wymaga leczenia. W czasie połogu istotne jest zapewnienie matce odpowiedniego wsparcia i zrozumienia. Leczenie farmakologiczne jest standardowym postępowaniem przy zdiagnozowanej depresji poporodowej. Środki przeciwdepresyjne są lekami psychotropowymi o różnych mechanizmach działania. Do najbardziej znanych rodzajów zalicza się trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) i selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny [5]. Karmienie piersią może być czynnikiem wpływającym na decyzję o przyjmowaniu farmaceutyków, natomiast barierami przed podjęciem psychoterapii mogą być stygmatyzacja, brak dostępności wykwalifikowanego terapeuty, zobowiązanie czasowe, koszty i wymogi opieki nad dzieckiem, a w trakcie pandemii – lęk przed ekspozycją na COVID-19 [3, 16, 19]. PSYCHOZA POPORODOWA Psychoza poporodowa (połogowa) jest rzadką chorobą. To najcięższa postać zaburzenia depresyjnego wśród tych występujących po porodzie. Występuje u 0,1–0,2% kobiet. Jej rozwój jest gwałtowny i ma miejsce najczęściej w ciągu pierwszego miesiąca po porodzie. Obraz psychopatologiczny jest mieszany. Często psychoza poporodowa przypomina zaburzenie afektywne dwubiegunowe lub zespoły zaburzeń świadomości – majaczeniowe. Początkowo pojawiają się zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, pobudzenie, drażliwość, dysforia, unikanie kontaktów z dzieckiem lub niepodejmowanie opieki nad nim. W późniejszym okresie pojawiają się urojenia i omamy dotyczące zrobienia krzywdy sobie bądź dziecku, niezrozumiałe zachowania, wypowiadanie treści o charakterze urojeniowym. Czasami u chorych stwierdza się zaburzenia świadomości, halucynacje, dezorientację, niepokój ruchowy oraz myśli samobójcze [1]. Na czynniki ryzyka wystąpienia psychozy poporodowej składają się: pierwszy poród, choroba psychiczna w rodzinie, choroba psychiczna przebyta przez kobietę już wcześniej. Choroba ta wymaga szybkiej interwencji, najczęściej hospitalizacji, ponieważ niesie ona realne zagrożenie dla życia i zdrowia matki i dziecka. W skrajnej postaci psychozy poporodowej istnieje ryzyko samobójstwa, dzieciobójstwa lub samobójstwa rozszerzonego. W takiej sytuacji konieczne jest umieszczenie chorej w zamkniętym oddziale psychiatrycznym. Leczenie psychozy połogowej polega na podawaniu neuroleptyków. Po ustąpieniu objawów i wypisie ze szpitala kobieta wymaga regularnego kontaktu z psychiatrą i obserwacji, ponieważ psychoza połogowa może być początkiem przewlekłego procesu chorobowego. Badania dowodzą, że w 90% przypadków psychoza poporodowa powtarza się przy każdym następnym porodzie [1, 17]. HIPOMANIA POPORODOWA Hipomanię poporodową (postpartum hypomania, baby pinks) obserwuje się zazwyczaj w pierwszym dniu po porodzie, ze zwiększonym ryzykiem jej pojawienia do kilku następnych dni. Częstość występowania tego zjawiska wynosi ok. 10–20%. Powszechnie wiadomo, iż narodziny dziecka wywołują normalną i fizjologiczną euforię – radość i szczęście. W przypadku hipomanii poporodowej stan ten przekracza granicę normy. Wśród objawów baby pinks wyróżnia się: znaczne nieadekwatne wzmożenie nastroju, drażliwość, wielomówność, gonitwę myśli, mnożenie pomysłów, spadek potrzeby snu, trudności w skupieniu uwagi. Zazwyczaj hipomania poporodowa jest zjawiskiem krótkotrwałym i samoistnie ustępującym, z zasady nie wymaga leczenia. Należy jednak pamiętać, że jej występowanie może predysponować kobietę do rozwoju depresji poporodowej [1]. NARZĘDZIA DIAGNOSTYCZNE Do najczęściej stosowanych testów przesiewowych w kierunku depresji poporodowej zalicza się Edynburską Skalę Depresji Poporodowej (Edinburgh Postnatal Depression Scale – EPDS), Kwestionariusz Rozpoznawania Objawów Depresji Poporodowej (Postpartum Depression Screening Scale – PDSS) i Kwestionariusz Zdrowia Pacjenta-9 (Patient Health Questionnaire-9 – PHQ-9). Z uwagi na brak jednoznacznych wskazań dotyczących badań przesiewowych w kierunku depresji poporodowej stosowane są różne skale (tabela 1). Nierzadko używa się dwóch lub więcej narzędzi, aby zwiększyć pewność diagnozy. Wprowadzenie wczesnych badań przesiewowych daje realną szansę na rozpoznanie kobiet z grupy ryzyka oraz tych, u których występują subkliniczne symptomy choroby [17, 20]. Tab. 1. Porównanie testów wykorzystywanych w badaniach przesiewowych Nazwa testu Struktura kwestionariusza Obszar zastosowania Pytania Whooleya (Whooley Questions – WQ) Dwa itemy z odpowiedziami tak/nie, co najmniej jedna odpowiedź twierdząca kwalifikuje do dalszej diagnostyki Ze względu na niskie koszty i prostotę testu zaleca się jego powszechne stosowanie w diagnostyce ryzyka wystąpienia depresji poporodowej. Kwestionariusz Rozpoznawania Objawów Depresji Poporodowej (The Postpartum Depression Screening Scale – PDSS) 35 twierdzeń do oceny w pięciostopniowej skali lub siedem twierdzeń w wersji skróconej Narzędzie samoopisowe zawierające twierdzenia ze sfery poznawczo-emocjonalnej, a także somatycznej. Zostały w nim uwzględnione zaburzenia nastroju związane z okresem poporodowym: utrata poczucia kontroli, osamotnienie, poczucie odrealnienia. Kwestionariusz Zdrowia Pacjenta-9 (Patient Health Questionnaire-9 – PHQ-9) Dziewięć pytań zasadniczych i jedno dodatkowe, skala 0–3, wynik 0–27, > 10 wskazuje ryzyko wystąpienia depresji Test polegający na samoocenie jest krótki, prosty w zastosowaniu oraz ma zadowalające właściwości psychometryczne. Edynburska Skala Depresji Poporodowej (Edinburgh Postnatal Depression Scale – EPDS) 10 twierdzeń z odpowiedziami, którym przypisane jest od 0 do 3 pkt, jako wynik graniczny przyjmuje się od 10 do 13 pkt Samoocena nastroju w poprzedzającym tygodniu za pomocą twierdzeń odzwierciedlających następujące aspekty samopoczucia: anhedonia, poczucie winy, ataki paniki, niepokój, przemęczenie, zaburzenia snu, smutek/ przygnębienie, płaczliwość, myśli samobójcze. Skala Depresji Becka (Beck Depression Inventory – BDI) 21 itemów w skali 0–3, wynik 0–63, wynik pozytywny od 11 pkt Samoocena występowania objawów depresji w okresie tygodnia poprzedzającego badanie. Ze względu na podobieństwa między somatycznymi objawami depresji a fizycznymi dolegliwościami okresu poporodowego zwiększa się ryzyko wystąpienia wyniku fałszywie pozytywnego. Skala Depresji Hamiltona 17 pytań z odpowiedziami punktowanymi od 0 do 4 Skala obserwacyjna zawierająca precyzyjne kryteria, na podstawie których lekarz/ pielęgniarka/ klinicysta ocenia nasilenie objawów depresji. Inwentarz Stresu Rodzicielskiego (Parenting Stress Index – PSI-4) 120 pozycji podzielonych na skale: Rodzic, Dziecko i Stresory Życiowe Skala służy do pomiaru nasilenia stresu rodzicielskiego przy uwzględnieniu cech zarówno rodzica, jak i dziecka. Jest przeznaczona dla rodziców dzieci od jednego miesiąca do 12. roku życia. The Center for Epidemiological Studies Depression Scale (CES-D) 20 pozycji ocenianych od 0 do 3 na podstawie częstotliwości występowania objawów Skala samoopisowa, została stworzona w celu badania populacji ogólnej. Jest doceniana przez badaczy za klarowność stwierdzeń i krótki czas wypełniania. Szpitalna Skala Lęku i Depresji (Hospital Anxiety and Depression Scale – HADS) 14 pozycji ocenianych od 0 do 3 Test służy do rozpoznawania objawów lęku i depresji wśród populacji ogólnej z uwzględnieniem osób cierpiących na dolegliwości fizyczne. Skala wyklucza objawy somatyczne i skupia się na poznawczo-emocjonalnych. Źródło: na podstawie Boyd R., Le H., Somberg R. Review of screening instruments for postpartum depression. Arch Womens Ment Health 2005; 8: 141–153. Leczenie psychozy połogowej polega na podawaniu neuroleptyków. Po ustąpieniu objawów i wypisie ze szpitala kobieta wymaga regularnego kontaktu z psychiatrą i obserwacji, ponieważ psychoza połogowa może być początkiem przewlekłego procesu chorobowego. Badania dowodzą, że w 90% przypadków psychoza poporodowa powtarza się przy każdym następnym porodzie. PODSUMOWANIE Nikła świadomość społeczeństwa w temacie zdrowia psychicznego położnic sprawia, że problemy psychiczne kobiet w okresie poporodowym bywają bagatelizowane. Okres stanu epidemicznego ma szczególny wpływ na funkcjonowanie społeczne zarówno w kontekście dostępności opieki zdrowotnej, jak i ekonomicznych skutków wprowadzanych obostrzeń. Kobiety po porodzie boją się stygmatyzacji i wykluczenia społecznego, a uczucia te mogą się nasilać w związku z zalecaną izolacją. Autorzy niniejszej publikacji nie znaleźli badań, które traktowałyby o wiedzy przedstawicieli zawodów medycznych na temat opieki psychicznej nad kobietą w ciąży i po porodzie. Dostępność badań dotyczących wpływu pandemii COVID-19 na zdrowie psychiczne kobiet w ciąży i okresie poporodowym jest ograniczona przez stosunkowo niedawne pojawienie się kryzysu epidemicznego oraz dynamikę zmian państwowych wytycznych. Istotne zatem wydają się działania popularyzujące wiedzę na temat zaburzeń emocjonalnych oraz dalsze badania wpływu pandemii na zdrowie psychiczne kobiet w okresie poporodowym. Najskuteczniejszą formą profilaktyki jest edukacja. Tematyka zaburzenia stanu psychicznego kobiety po porodzie powinna być poruszana podczas korzystania ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz w trakcie zajęć prowadzonych przez szkoły rodzenia. Piśmiennictwo: Fejfer-Szpytko J., Włodarczyk J., Trąbińska-Haduch M. Rozpoznanie sytuacji matek małych dzieci w temacie depresji poporodowej i zaburzeń nastroju. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka 2016; 15 (3): 91‑116. Kossakowska K. Profilaktyka depresji poporodowej – rola personelu medycznego w rozpoznawaniu czynników ryzyka i symptomów choroby. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2013; 19 (4): 463–468. Davis-Floyd R., Gutschow K., Schwartz Pregnancy, birth and the COVID-19 pandemic in the United States. Medical Anthropology 2020; 39 (5): 413–427. Viaux S., Maurice P., Cohen D. et al. Giving birth under lockdown during the COVID-19 epidemic. Journal of Gynecology Obstetrics and Human Reproduction 2020; 49 (6): 101 785. ISSN 2468-7847. Maliszewska K., Preis K. Terapia depresji poporodowej – aktualny stan wiedzy. Ann Acad Med Gedan 2014; 44: 105–111. Chrzan-Dętkoś M., Dyduch-Maroszek A., Humięcka A et al. Uwarunkowania i konsekwencje depresji poporodowej. Psychoterapia 2012; 2 (161): 55–63. Jaeschke R., Siwek M., Dudek D. Poporodowe zaburzenia nastroju. Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2012; 7 (3): 113–121. Davenport Meyer S., Meah et al. Moms are not OK: COVID-19 and maternal mental health. Front Glob Womens Health 2020; 1: 1. Pużyński S., Wiórka J. (red.). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii. Kraków–Warszawa 2000. Nylen K., Moran T., Franklin C. et al. Maternal depression: A review of relevant treatment approaches for mothers and infants. Inf Ment Health J 2006; 27: 327–343. Field T., Diego M., Largie S. Depressed mothers’ newborns show longer habitation and fail to show face/voice preference. Inf Ment Health J 2002; 23: 643–653. Maliszewska K., Świątkowska M. Ryzyko depresji poporodowej a cechy osobowości i wsparcie społeczne. Polskie przesiewowe badanie obserwacyjne matek 4 tygodnie i 3 miesiące po porodzie. Psychiatr Pol 2017; 51 (5): 889–898. Formaniak J., Kotzbach R., Jaroch A. Analiza wpływu sposobu ukończenia ciąży na stan psychiczny pacjentek. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 2008; 1 (2): 134–137. Studniczek M., Borowska-Turyn A., Laudański K. Znaczenie odporności psychicznej oraz karmienia piersią w depresji poporodowej. The importance of resilience and breastfeeding in postpartum depression. Kwartalnik Naukowy 2018; 3 (35): 233–249. Małus A., Szyluk J., Galińska-Skok B. et al. Występowanie depresji poporodowej a jakość relacji w związku. Psychiatr Pol 2016; 50 (6): 1135–1146. Zanardo, V., Manghina, V., Giliberti, L. et al. Psychological impact of COVID-19 quarantine measures in northeastern Italy on mothers in the immediate postpartum period. Int J Gynecol Obstet 2020; 150: 184–188. Dominiak M., Antosik-Wójcińska A., Baron M. et al. Rekomendacje odnośnie do profilaktyki i leczenia depresji poporodowej. Rekomendacje opracowane w ramach realizacji Programu zapobiegania depresji w Polsce na lata 2016–2020. Ministerstwo Zdrowia 2019. Dennis Hodnett E. Psychosocial and psychological interventions for treating postpartum depression. Cochrane Database Syst Rev 2007; 17: 1465–1858. Abreu Stuart S. Pharmacologic and hormonal treatments for postpartum depression. Psychiatr Ann 2005; 35: 568–576. Boyd R., Le H., Somberg R. Review of screening instruments for postpartum depression. Arch Womens Ment Health 2005; 8: 141–153.
Mam objawy typowo jak na osobę w ciąży. Brak okresu, najpierw trzydniowy brązowy śluz, a teraz biała, gęsta wydzielina z pochwy, grudki na piersiach, zwiększony apetyt, ból podbrzusza, kłucie jajników, ból dolnej części kręgosłupa i dokucza mi nieco zmęczenie. Ponadto mimo zwiększonego apetytu, schudłam w szybkim czasie 3 kg.
Brak okresu nie zawsze oznacza ciążę, chociaż przeważnie właśnie o nią chodzi. Menstruacja może się także przesunąć o kilka dni z często błahych powodów. Nawet przeziębienie czy silny stres są w stanie zadziałać w ten sposób. Jednak brak miesiączki przez dłuższy czas może oznaczać, że w ogóle się zatrzymała – i że stoją za tym jakieś poważniejsze problemy. Dlaczego okres się spóźnia i jakie choroby mogą stać za jego zatrzymaniem? Brak okresu – przyczyny Przyczyny spóźniania się okresu mogą być bardzo różne. U kobiet w wieku rozrodczym organizm jest wrażliwy na przeróżne czynniki i nawet silny stres może doprowadzić do przesunięcia się menstruacji o kilka dni. Specjaliści twierdzą, że długotrwały stres o silnym natężeniu może nawet spowodować, że miesiączka nadejdzie o kilkanaście dni później! A ponieważ w tej chwili większość osób boryka się ze stresem w domu i w pracy, spóźniający się okres to zjawisko dosyć powszechne i rzadko powinno wzbudzać prawdziwe obawy. Termin wystąpienia krwawienia przesunięty o 1 czy 2 dni to norma. Przesunięcie okresu o kilka dni może też być wynikiem przeziębienia. Jeśli w organizmie toczy się jakiś stan zapalny, może to wpłynąć również na gospodarkę hormonalną i na menstruację. Na miesiączkowanie wpływa również wiele innych czynników, których czasem wcale byśmy z tym nie powiązali. Jakich? Na przykład odchudzanie! Mnóstwo kobiet przechodzi na dietę i chcąc zrzucić dużo kilogramów w krótkim czasie rezygnuje ze zrównoważonego menu. Efektem może być właśnie przesunięcie się okresu, albo nawet zanik miesiączki. Także wzmożony wysiłek fizyczny może doprowadzić do spóźniania się okresu, dlatego jeśli martwi się tym kobieta, która niedawno intensywnie trenowała, albo też w jakiś inny sposób nadwyrężyła swoje ciało, powinna przestać się stresować, bo zapewne niedługo miesiączka się pojawi. Generalnie stresowanie się w takiej sytuacji – choć naturalne – nie przynosi pozytywnych skutków. Jeśli kobieta denerwuje się, zanikiem miesiączki, to może się ona jeszcze bardziej przesunąć. Zobacz też: Krwawienia między miesiączkami Brak okresu – to nie ciąża? Pierwszym podejrzeniem przy braku okresu przez dłuższy czas jest oczywiście ciąża. Jeśli kobieta w ostatnim czasie nie współżyła, odpowiedź ta oczywiście nie ma racji bytu, jednak jeśli współżyje regularnie, najlepiej będzie gdy po prostu wykona test ciążowy. Nawet jeśli w końcu pojawiło się plamienie, niekoniecznie oznacza ono, że ciąży nie ma. Czasami u niektórych kobiet pojawia się plamienie na skutek implantacji zarodka w jamie macicy. Niektóre kobiety mogą je mylnie wziąć za wyjątkowo lekki okres. Brak okresu – przyczyny Jakie przesunięcie okresu można jeszcze uznać za normalne? Ciężko jest to stwierdzić, jednak na pewno nie należy się martwić gdy termin miesiączki miał wypaść na przykład 5 grudnia, a krwawienie pojawiło się dzień później. Cykl menstruacyjny może mieć różną długość u każdej kobiety i miesiączka pojawia się co 28 lub nawet co 33 dni. W niektórych sytuacjach może przyjść o kilka dni spóźniona. Jednak jeśli w jakimś miesiącu nie pojawiła się wcale, jest to już powód do dużego niepokoju. Czasami okres może się pojawić nawet po 2-3 miesiącach, jednak wówczas w grę na pewno wchodzą problemy hormonalne. Jeśli coś nas niepokoi, warto od razu udać się do lekarza specjalisty i omówić z nim problem. Dzięki temu będzie można od razu podjąć stosowne kroki i być może szybko rozpocząć właściwe leczenie. Przyczyny spóźniania się okresu: nadchodzi menopauza – i chociaż jest to normalne gdy kobieta zbliża się do 50 roku życia, niekiedy pewne funkcje jajników wygasają wcześniej, jeszcze przed 40 rokiem życia. Na szczęście są to dość rzadkie przypadki, ale jednak możliwe; brak okresu a hormony – miesiączka zanika, gdy doszło do zaburzeń hormonalnych; pojawiła się torbiel na jajnikach; kobieta choruje na cukrzycę; problemy z okresem są skutkiem zażywania pewnych leków, na przykład przeciwdepresyjnych, nasennych, czy też stosowanych w leczeniu nadciśnienia przy zespole Ashermana, objawiającym się powstawaniem zrostów wewnątrzmacicznych. Co ciekawe, okres może się spóźnić również w podróży. Zmiana strefy czasowej i klimatycznej wpływa na organizm każdego człowieka i może go rozregulować. Dlatego też nie należy się dziwić, jeśli właśnie w trakcie podróży zdarzy się przesunięcie miesiączki o jakiś czas. Jest to tym bardziej prawdopodobne, jeśli zmiany następują szybko – na przykład ktoś przemieszcza się z miejsca na miejsce, a jego organizm do tych zmian nie zdąży się odpowiednio przystosować, bo już następuje kolejna. Warto wiedzieć, że na przykład wyjazd do tropików może przyspieszyć pojawienie się okresu – co również nie powinno szczególnie dziwić. Brak okresu a hormony Na zatrzymanie okresu wpływają oczywiście przede wszystkim hormony. Zatem to właśnie zaburzenia hormonalne w wielu przypadkach są przyczynami spóźniania się okresu. Mogą być skutkiem problemów z niektórymi narządami, na przykład z tarczycą. O zahamowaniu wydzielania hormonów odpowiedzialnych za wystąpienie krwawienia miesiączkowego może decydować również brak odpowiedniej ilości tłuszczu w diecie. Zaburzenia hormonalne mogą wynikać bowiem również z otyłości. Chcąc dowiedzieć się, czy zatrzymanie okresu wynika z problemów hormonalnych, należy oczywiście udać się do ginekologa, który przeprowadzi stosowny, dokładny wywiad i zleci konieczne badania. Ich wyniki wskażą, czy poziom hormonów jest odpowiedni i w efekcie jakie są ewentualne drogi leczenia. Zwykle oznacza się poziom androgenów – androstendionu, wolnego testosteronu i DHEA – SO4. To męskie hormony płciowe, które występują również u kobiet, chociaż w niewielkich ilościach. Jednak ich poziom zwiększa się na przykład w przebiegu zespołu policystycznych jajników. Możliwe także, że w organizmie kobiety jest za dużo prolaktyny. Jest to hormon wytwarzany w przysadce mózgowej, odpowiedzialny między innymi za produkcję mleka. Jej stężenie we krwi zmienia się, jednak jeśli prolaktyny jest zbyt dużo, prowadzi to do wystąpienia wielu charakterystycznych objawów – w tym również rozregulowania cyklu miesiączkowego. Prolaktyna może zahamować owulację, a powodem takiego podwyższonego jej stężenia jest na przykład silny stres. Dlatego też hiperprolaktynemia zdarza się u kobiet nadwrażliwych, które są bardzo emocjonalne, a do tego ich sytuacja życiowa jest ciężka. Należy zmierzyć poziom prolaktyny we krwi, żeby dowiedzieć się, czy taka sytuacja ma właśnie miejsce w tym konkretnym przypadku. Zobacz też: Brak okresu i negatywny test ciążowy Choroby nowotworowe a brak okresu Może być i tak, że przyczyną zatrzymania okresu jest choroba nowotworowa. Na szczęście zwykle zanik miesiączki jest spowodowany niewłaściwym stężeniem poszczególnych hormonów we krwi, jednak czasem również pojawieniem się guza. Najczęściej w takiej sytuacji diagnozowane są guzy okolicy podwzgórzowo-przysadkowej, guzy jajnika, albo też rak błony śluzowej macicy. Jeśli chodzi o przysadkę mózgową, zwykle spotyka się gruczolaki – czyli łagodne zmiany, które wytwarzają prolaktynę i odpowiadają za jej zwiększony poziom w organizmie. Zwykle takie guzy leczy się metodami farmakologicznymi – chyba że są one spore (powyżej 10 milimetrów) – wówczas najczęściej przeprowadzana jest operacja ich usunięcia. Wszystko zależy od konkretnego przypadku – w tym również od stopnia zaawansowania choroby. Zawsze dobiera się metody leczenia do konkretnego problemu, osoby i sytuacji. Zanik miesiączki Brak okresu może być jedynie chwilowy – czasami przychodzi ona o kilka dni później. Uznaje się, że jeśli odchylenia w poszczególnych miesiącach nie wynoszą więcej niż 3 dni, cykl jest regularny. Warto więc, by kobieta prowadziła kalendarzyk menstruacyjny, oznaczając kiedy był ostatni okres. Będzie mogła wówczas przewidzieć kiedy nadejdzie następny i sprawdzić, czy wszystko jest w normie. Kobiety przeważnie pamiętają takie rzeczy, jednak czasami gdy okres się spóźnia, na skutek stresu mogą wątpić w swoją pamięć – w takim wypadku dobrze jest więc mieć dowód w postaci odpowiedniego wpisu w kalendarzu. Brak okresu może mieć różne przyczyny – od lekkich, poprzez możliwe do szybkiego wyleczenia, po te naprawdę poważne. Warto więc kontrolować swój organizm, by móc od razu zauważyć, że dzieje się coś niepokojącego. Jeśli okres się spóźnia kilka dni, może to być skutek stresu, albo nieodpowiedniego żywienia, czy też choćby podróży. Jeśli jednak spóźnienie jest większe, warto udać się do lekarza, gdyż najprawdopodobniej wszystkiemu winne są hormony. Ginekolog przepisze tabletki na wywołanie okresu, które przyspieszą pojawienie się miesiączki.
Witam! Chciałabym zasięgnąć porady kogoś, kto zna się na rzeczy otóż moja mama, mająca 46l. od 56 dni nie ma okresu. Nie byłabym specjalnie zdziwiona (menopauza?) gdyby nie to, że co drugi, trzeci dzień dosłownie zwija się z bólu. Pytana o charakter bóli mówi, że jest to ból typowy u niej przy
Martwią Cię nieregularne cykle miesiączkowe? Chcesz zajść w ciążę, jednak uniemożliwia Ci to brak okresu? Warto, abyś sprawdziła, jakie mogą być tego przyczyny. Jedynie prawidłowa diagnoza i ewentualna terapia pozwolą Ci począć dziecko, więc nie bagatelizuj tej sprawy! Poniżej przeczytasz o rodzajach braku okresu i poznasz 7 najczęstszych powodów braku okresu. Spis treści: Brak okresu – pierwotny a wtórny brak miesiączki Brak okresu – przyczyny Brak okresu – badanie hormonów tarczycy i inne analizy, które warto wykonać Brak okresu – pierwotny a wtórny brak miesiączki Brak okresu może przybierać dwie formy: pierwotną i wtórną. O pierwotnym braku okresu mówimy, gdy krwawienie nie pojawiło się u dziewczyny, która ukończyła 16 rok życia. Zalecana jest wtedy wizyta u lekarza, gdyż należy wykluczyć szczególnie wady rozwojowe pochwy oraz macicy, jak również problemy o podłożu genetycznym. W 60% przypadków przyczyny pierwotnego braku okresu to dysgenezja gonad i hipoplazja jajników. Pozostałe powody to wrodzony przerost kory nadnerczy, zespół braku wrażliwości na androgeny, zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym (guz przysadki, zespół Kallmana, niewydolność podwzgórza), wrodzone wady narządów płciowych. Natomiast o wtórnym braku okresu, który dotyczy około 4% kobiet w wieku rozrodczym, mówimy, gdy kobieta miesiączkowała regularnie a przestała na okres co najmniej 6 miesięcy. Brak okresu sam w sobie nie jest opisywany jako choroba, może natomiast świadczyć o zaburzonej równowadze hormonalnej. Przyczyny braku okresu mogą być różne – dość niewinne związane z prowadzonym trybem życia lub poważne, mające podłoże chorobowe. Brak okresu – przyczyny 1. Zaburzenia stężenia hormonów Zarówno płciowych ( estrogenów, androgenów czy testosteronu), jak i tarczycowych (związane z Hashimoto, niedoczynnością albo nadczynnością tarczycy). Gdy masz brak okresu przyczyny możesz doszukiwać się sprawdzając poziom TSH we krwi, gdyż zaburzenia tarczycy mogą przebiegać, dając niespecyficzne lub bardzo delikatne objawy. Jedną z najczęstszych przyczyn braku okresu lub występowania bardzo nieregularnych cykli jest zespół policystycznych jajników (PCOS). Możesz podejrzewać go u siebie, jeśli oprócz braku miesiączki masz również trądzik, problemy z wagą (nawaga lub otyłość) i nadmierne owłosienie. Schorzenie to dotyka około 12% kobiet w wieku rozrodczym i szacuje się, że w 40% jest przyczyną problemów z płodnością. Zespół policystycznych jajników ma podłoże genetyczne i charakteryzuje się bezowulacyjnymi cyklami. 2. Stresujący tryb życia Wbrew pozorom to właśnie nadmierny stres często jest przyczyną braku okresu i nieregularnych miesiączek. Dlaczego? Zbyt duży stres powoduje podwyższenie poziomu prolaktyny, co może skutkować zahamowaniem owulacji. Poza brakiem miesiączki kobieta ma bóle głowy i piersi, mogą pojawić się zaburzenia widzenia, trądzik. Ponadto niekorzystny wpływ na zdrowie może mieć praca w systemie zmianowym, która powoduje rozregulowanie rytmu organizmu, a tym samym cyklu menstruacyjnego. Badania pokazały, że taka forma pracy poza zaburzeniami okresu może sprzyjać chorobom serca i chorobom metabolicznym. Ponadto pamiętaj, że nieregularny i zbyt krótki sen bardzo negatywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Jeśli szukasz więc przyczyny braku okresu, przeanalizuj ostatnie miesiące Twojego życia. Czy nie miałaś nerwowego czasu w pracy lub kłopotów rodzinnych? Jeśli tak, rozwiązaniem będzie odrobina relaksu. 3. Nieprawidłowa ilość tłuszczu w organizmie Związana z nadwagą, otyłością lub niedowagą. Postaraj się więc uregulować masę ciała w zdrowy sposób – najlepiej pod okiem dietetyka. Zbilansowana dieta jest podstawą właściwej pracy organizmu. Gdy nie odżywiasz się prawidłowo, np. spożywając fast foody lub stosując dietę, która całkowicie wyklucza jakiś składnik, nie zapewniasz organizmowi wystarczającej ilości witamin oraz wartości odżywczych, które dają energię do produkcji hormonów. Odpowiednia ilość tkanki tłuszczowej wpływa na obecność lub brak okresu, uwalniając potrzebne substancje. Problemy z miesiączką mogą powodować BMI powyżej 35 lub ilość tkanki tłuszczowej poniżej 16%. Zdarza się, że przyczyny braku okresu to także częste, długotrwałe i intensywne treningi, czyli wysiłek fizyczny. Organizm musi poświęcić wiele energii, by sprostać tej aktywności, więc może jej zabraknąć na prawidłowe wykonywanie innych czynności np. na kontrolowanie pracy układu rozrodczego. 4. Czynniki genetyczne Zbyt wczesne ustanie funkcji jajników, brak okresu i inne problemy z cyklem miesiączkowym mogą być spowodowane czynnikami genetycznymi, np. aberracjami chromosomalnymi czy różnego rodzaju mutacjami genetycznymi. Mogły nie dawać wcześniej żadnych objawów i ujawnić się dopiero teraz. Warto wykonać więc badanie kariotypu (badanie cytogenetyczne). 5. Odstawienie antykoncepcji hormonalnej Jeśli wcześniej korzystałaś z tabletek, plastrów czy krążków, po ich odstawieniu organizm może przeżyć lekki szok z powodu zaburzenia wcześniejszej równowagi hormonalnej. Objawia się on właśnie brakiem okresu, który może nie wystąpić nawet 2 miesiące po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej. Może się okazać, że lekarz przepisze Ci leki na wywołanie krwawienia. 6. Celiakia – trwała nietolerancja glutenu Celiakia skraca okres płodności kobiety – jeśli na nią chorujesz, menopauza może wystąpić aż 4 lata szybciej niż u zdrowych kobiet! Trwała nietolerancja glutenu może wpływać również na brak miesiączki i inne zaburzenia cyklu. Jest to związane ze specyfiką choroby. Po spożyciu glutenu organizm osoby chorej na celiakię wytwarza przeciwciała, które niszczą kosmki jelitowe. Kosmki są odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych. Jeśli nie działają prawidłowo, pojawiają się niebezpieczne niedobory i niedożywienie. Czytaj więcej 7. Hemochromatoza – choroba związana z nadmiarem żelaza Nadmierne odkładanie żelaza w organizmie (związane z chorobą genetyczną – hemochromatozą) może wiązać się z wystąpieniem przedwczesnej menopauzy – a więc i zbyt szybkim ustaniem miesiączkowania oraz owulacji. Dzieje się tak dlatego, że pierwiastek kumuluje się w jajnikach i przysadce mózgowej, które są odpowiedzialne za wydzielanie hormonów, co prowadzi do zaburzeń. Czytaj więcej Brak okresu może wynikać jeszcze z innych czynników. Okazuje się, że np. cukrzyca – coraz bardziej powszechna choroba i dotykająca kobiety w różnym wieku, nawet młode dziewczyny, jest jednym z nich. Brak okresu przyczyny ma również w chorobie Alzheimera, niewydolności ciałka żółciowego, zrostach wewnątrzmacicznych (zespół Ashermana), guzie jajnika lub nadnerczy oraz niektórych lekach, które są stale przyjmowane, np. nasennych, na nadciśnienie, przeciwdepresyjnych Brak okresu – badanie hormonów tarczycy i inne analizy, które warto wykonać Jeśli dotyczy Cię brak okresu, najlepiej szybko udać się do ginekologa, który pomoże Ci pokierować diagnostyką i wskaże możliwe przyczyny tego problemu. Warto przede wszystkim przyjrzeć się swojej wadze i trybowi życia, a także wykonać badanie hormonów tarczycy i hormonów płciowych. Ponieważ za brak miesiączki mogą odpowiadać też problemy genetyczne, dobrze rozważyć zbadanie kariotypu i wykonanie testów w kierunku celiakii i hemochromatozy. Patron główny działu: Przeczytaj więcej: Na czym polega test płodności i jak go zrobić? Jak zadbać o prawidłowe odżywianie się przed ciążą? Jakie badania i szczepienia zrobić przed ciążą? Owulacja Mity na temat płodności Jak zajść w ciążę? Sposoby na poprawę płodności Aktualizacja: 22 marca 2021 r. Data publikacji: 21/07/2017, Data aktualizacji: 08/11/2021
Jego brak wpływa negatywnie na zdrowie psychiczne i fizyczne. Całkowita rezygnacja ze współżycia może szkodzić zdrowiu. U kobiet może rozwinąć się choroba wdowia. W przypadku mężczyzn długi okres braku stosunków płciowych może powodować szereg nieprzyjemnych dolegliwości, a nawet chorób.
Witam. Bardzo proszę o poradę. Mam problem z miesiączką. Miesiączkuję w miarę regularnie, natomiast tym razem dzieje się inaczej. Mam 30 dzień cyklu (zwykle krwawienie występowało około 26 dnia), pojawiły się u mnie typowe objawy okresu (ból podbrzusza, kłucie w jajnikach, wzdęcie, bolesność piersi, znikome ilości wydzieliny), jednak nie zaczęło się krwawienie. Nie miałam pełnego stosunku, a plemniki nie miały innych szans, by dostać się do dróg rodnych... Ostatnio nosiłam ciężkie przedmioty, byłam też zestresowana, ćwiczyłam, nie odżywiałam się też regularnie. Co się mogło stać? Z góry dziękuję za odpowiedź. Trudno cokolwiek powiedzieć bez wizyty i badań - trzeba odwiedzić specjalistę. Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza. Inne porady tego eksperta Monika Sieńkowska - Kamińska
okres powinnam dostac w tamta sobote. dzis juz niedziela tydzien po!! a tu nic. przez tydzien mialam objawy PMS, placzliwosc itp (bo zawsze mam od lat) bolały piersi- teraz przestały jakby juz
Cykl miesiączkowy – co to jest?Aby zrozumieć, na czym polegają zaburzenia miesiączkowania, należy w pierwszej kolejności poznać fizjologię cyklu miesiączkowego zgodne z normą krwawienia miesiączkowe są oznaką cyklicznej pracy jajników. W okresie prokreacyjnym, przeciętna kobieta ma około 400 cykli miesiączkowych. Przyjmuje się, że w czasie każdej miesiączki objętość utraconej krwi nie przekracza 80 trwa cykl miesiączkowy?Cykl miesiączkowy trwa ok 28 dni, natomiast zdarza się, że u niektórych kobiet jest dużo krótszy – 21 dni, a u innych trwa 35 dni. Dopóki miesiączki są regularne, obserwuje się objawy występującej owulacji, a odchylenia nie są większe niż +/- 7 dni od standardowego 28 dniowego cyklu – nie ma się czym pamiętać, że długość cyklu menstruacyjnego mierzy się od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed kolejnym miesiączkowy możemy podzielić na dwie fazy:pierwszą – fazę folikularną - która jest niestała, może trwać różnie długodrugą - fazę lutealną - która rozpoczyna się po uwolnieniu komórki jajowej i fizjologicznie powinna trwać zawsze tyle samo, czyli 14 całym cyklu miesiączkowym występuje szereg zmian hormonalnych, które prowadzą do zmian w jajnikach i macicy. Celem tych zmian jest doprowadzenie do wzrastania pęcherzyków jajnikowych, z których zostanie uwolniona komórka jajowa oraz przygotowanie macicy na przyjęcie zapłodnionej cyklu miesiączkowegoCykl rozpoczyna się na poziomie podwzgórza, które wydziela gonadoliberyny. Hormony te stymulują przysadkę do pulsacyjnego wydzielania dwóch hormonów: FSH i poziom FSH wywołuje wzrost pęcherzyków na jajnikach. W zależności od poziomu, jaki osiągnie FSH dokona się wzrost jednego lub kilku dominujących FSH osiągnie odpowiedni poziom, nastąpi dominacja jednego pęcherzyka, nazywanego pęcherzykiem Graafa. Reszta pęcherzyków ulegnie atrezji (zanikowi, degeneracji), bez pozostawienia śladów na jest również sytuacja, kiedy FSH osiąga bardzo wysoki poziom, co może spowodować wzrost kilku pęcherzyków dominujących. Wzrastające pęcherzyki jajnikowe wydzielają duże ilości estrogenów, co powoduje zmniejszanie stężenia FSH w surowicy Na czym polega badanie FSH, jak się przygotować i jakie są przebieg i wyniki badania hormonu LH (lutropiny)W czasie, kiedy stężenie FSH rośnie, następuje gwałtowny, pojedynczy skok LH. Pik ten ma na celu zainicjowanie końcowych procesów dojrzewania w pęcherzyku Graafa i po około 30 godzinach od skoku poziomu hormonu następuje pęknięcie pęcherzyka wraz z uwolnieniem komórki poziom lutotropiny (LH) wpływa również na przekształcenie się resztek pęcherzyka Graafa w ciałko żółte. Wraz z uwolnieniem komórki jajowej rozpoczyna się druga faza cyklu, która charakteryzuje się wysokim poziomem progesteronu i estrogenów – hormonów wydzielanych przez ciałko sytuacji, kiedy dojdzie do zapłodnienia trofoblast wydziela HCG – ludzką gonadotropinę kosmówkową. Hormon ten stymuluje ciałko żółte do wydzielania progesteronu i nie dochodzi do zapłodnienia, poziom tych hormonów gwałtowanie spada, co powoduje, iż przysadka otrzymuje sygnał o niskim poziomie progesteronu i estrogenów i rozpoczyna wydzielanie zwiększonej ilości FSH, co w konsekwencji daje możliwość rozpoczęcia kolejnego zaburzeń miesiączkowaniaZaburzenia miesiączkowania mogą przyjmować bardzo różną postać:pierwotnego braku miesiączki;wtórnego braku miesiączki;rzadkich miesiączek;częstych miesiączek;skąpych miesiączek;obfitych miesiączek;plamień dalszej części artykułu opisano szczegółowo poszczególne rodzaje zaburzeń miesiączkowania, wraz z krótkim opisem możliwych przyczyn i postępowania z brak miesiączkiO tym zaburzeniu można powiedzieć wtedy, kiedy dziewczyna po ukończeniu 16 roku życia nadal nie pierwotnego braku miesiączki może być wiele:dysgenezję gonad;hipoplazję jajników;niewydolność podwzgórza;wrodzony przerost nadnerczy;zespół braku wrażliwości na androgeny;guz przysadki mózgowej;wady wrodzone narządów pierwotnego braku miesiączki polega na przeprowadzeniu z pacjentką wywiadu oraz przeprowadzeniu badania. Należy zwrócić szczególną uwagę na ocenę dojrzałości płciowej i występowanie cech dalszej kolejności, lekarz biorąc pod uwagę wskazania i wynik badania przedmiotowego może podjąć decyzję o leczeniu lub o konieczności pogłębienia diagnostyki, zlecając wykonanie badań brak miesiączkiWtórny brak miesiączki jest to sytuacja, kiedy nie występuje miesiączka u kobiety, która wcześniej miesiączkowała. Aby taki stan zdiagnozować od ostatniego krwawienia powinno minąć, co najmniej 6 brak miesiączki może być wywołany:zaburzeniami czynności osi podwzgórze-przysadka-jajnik,atrezją macicy,jako konsekwencja zespołu policystycznych jajników (PCOS).Zespół policystycznych jajnikówNajczęstszą przyczyną wtórnego braku miesiączki jest zespół policystycznych jajników (PCOS).PCOS to zaburzenie hormonalne, które charakteryzuje się:nieregularnymi cyklami miesiączkowymi,zaburzeniami owulacji,hirsutyzmem (nadmiernym owłosieniem), zespołu policystycznych jajników obejmuje wykonanie badań hormonalnych, USG ginekologicznego, w którym obserwuje się występowanie wielotorbielowatych konieczności wykonania badań diagnostycznych zawsze decyduje lekarz, który na podstawie wywiadu i badania pacjentki na wizycie może podjąć decyzję o konieczności rozszerzenia u pacjentek dotkniętych zespołem policystycznych jajników często współistnieje otyłość – kobietom, które w danym momencie planują ciąże zaleca się aktywność fizyczną i utratę ok 10 proc. masy zbilansowana dieta o dopasowanej do potrzeb pacjentki kaloryczności w wielu przypadkach jest podstawą terapii. Zmniejszenie masy ciała często prowadzi do pojawienia się owulacyjnych cykli. W konsekwencji umożliwia pacjentce zajście w ciążę bez leczenia redukcja wagi nie spowoduje regulacji cyklu miesiączkowego, a cykle nadal będą nieregularne, bezowulacyjne – lekarz może zdecydować o rozpoczęciu leczenia farmakologicznego, które będzie miało na celu stymulację okresem starań o ciążę, kobiety z zespołem PCOS powinny dążyć do uregulowania cykli, zazwyczaj za pomocą tabletek miesiączkiJest to taka sytuacja, kiedy cykl miesiączkowy wydłuża się i trwa ponad 36 dni, ale miesiączki występują częściej, niż co 6 rzadkich miesiączek może być wiele:cykle bezowulacyjne (w zespole policystycznych jajników PCOS),choroby tarczycy,hiperprolaktynemia,niewydolność ciałka żółtego,wydłużenie fazy folikularnej,bardzo duża utrata masy często obserwuje się rozregulowanie cyklu menstruacyjnego u kobiet:które intensywnie ćwiczą,odchudzają się,nastąpiła u nich duża utrata masy poziom tkanki tłuszczowej w organizmie kobiety spada poniżej 17 proc. następuje zatrzymanie miesiączki na skutek spadku ilości estrogenów, które produkowane są w tkance tłuszczowej. Organizm przechodzi w stan magazynowania energii i niewielką ilość kcal, która dostarczana jest do organizmu przeznacza na utrzymanie funkcji niezbędnych do z dość częstych przyczyn zaburzeń miesiączkowania w postaci nieregularnych cykli miesiączkowych jest jest stanem w którym organizm produkuje nadmiernie prolaktynę. Szacuje się, że nawet u 20 proc. kobiet zgłaszających się z powodu nieregularnych miesiączek przyczyną jest nadmierna produkcja to hormon wydzielany głównie przez przedni płat przysadki przyczyny nadmiernego wydzielania prolaktyny:gruczolaki przysadki mózgowej,zmiany w centralnym układzie nerwowym,farmakoterapia, przyjmowane leki,choroby endokrynologiczne,przewlekła niewydolność nerek,niewydolność lecznicze w głównej mierze zależy od przyczyny, która spowodowała miesiączki O częstych miesiączkach mówimy wtedy, gdy cykl menstruacyjny skraca się nadmiernie i trwa poniżej 21 miesiączki występują u pacjentek:z cyklami bezowulacyjnymi (z zespołem policystycznych jajników PCOS)u których nastąpiło wydłużenie fazy folikularnejz niewydolnością ciałka żółtegoZarówno wydłużenie fazy folikularnej, jak i niewydolność ciałka żółtego powodują trudności z zajściem w przypadku niewydolności ciałka żółtego poziomy hormonów są na zdecydowanie niższym poziomie, ale też szybko ulegają obniżeniu, w związku z czym błona śluzowa macicy nie jest w pełni przygotowana na przyjęcie zapłodnionej komórki, co w konsekwencji skutkuje niemożnością zajścia w w związku z często występującymi krwawieniami dochodzi do anemii u kobiety. Wtedy należy wprowadzić leczenie farmakologiczne, w tym hormonalne, aby cykle się miesiączkiSkąpa miesiączka, to taka, w czasie której ilość wydzieliny miesiączkowej jest mniejsza niż mówi się o tym, że w czasie skąpej miesiączki kobieta zużywa mniej, niż 2 podpaski/tampony w ciągu doby. Zazwyczaj takie miesiączki są charakterystyczne dla kobiet, które stosują antykoncepcję hormonalną. Wiążę się to z hormonalnym blokowaniem wzrostu konsekwencji niewielka jego ilość ulega złuszczeniu w trakcie krwawienia. Jednak w przypadku kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną jest to sytuacja typowa, jeśli nie występują inne objawy, nie jest to powód do miesiączki a ciążaInną przyczyną zmiany charakteru krwawienia jest ciąża. W niektórych przypadkach kobiety, mimo że są w ciąży, w terminie przypadającym na miesiączkę mają niewielkie powinna zmiana charakteru krwawienia – z normalnego, na bardzo skąpy. Zaleca się wykonanie testu ciążowego. W przypadku pozytywnego wyniku testu należy zaprzestać spożywania alkoholu, palenia papierosów oraz rozpocząć suplementację wskazaną dla kobiet wynik testu w przypadku nagłej zmiany charakteru miesiączki, zwłaszcza przy jednoczesnym występowaniu innych niepokojących objawów jest podstawą do konsultacji z lekarzem bądź położną. Patologiczną sytuacją, która może wiązać się z występowaniem skąpych miesiączek są torbiele niewielkich plamień kobiety skarżą się wtedy na:bóle brzucha,wzdęcia,zaparcia,częstomocz,mdłości, uwidaczniane są w obrazie USG. Postępowanie w dużej mierze zależy od wielkości torbieli. W przypadku dużych – konieczne jest operacyjne ich usunięcie, natomiast niewielkie, czynnościowe torbiele – zazwyczaj leczy się podając środki miesiączkiKrwotoczne miesiączki, w czasie, których kobieta musi bardzo często wymieniać podpaski bądź tampony stanowią zagrożenie dla każdej kobiety. W czasie obfitego krwawienia może dojść do anemii, w konsekwencji konieczne będzie leczenie farmakologiczne - podawanie preparatów przyczyny obfitych krwawień:mięśniaki macicy,polipy macicy,rak trzonu macicy, w przypadku uciążliwych, krwotocznych miesiączek, w czasie, których kobieta zgłasza bardzo złe samopoczucie, zawroty głowy, omdlenia polega najczęściej na zastosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych, aby spowodować zmniejszony wzrost endometrium, a w konsekwencji osłabić krwawienia a endometriozaJedną z przyczyn bardzo obfitych miesiączek jest endometrioza - choroba, która dotyka tylko cyklu miesiączkowym przez ok. 21 dni endometrium, czyli błona śluzowa wyściełająca macicę, narasta, po czym w czasie miesiączki złuszcza się i ulega ewakuacji na zewnątrz, poza ciało kobiety. Dzieje się to w trakcie momencie, kiedy endometrium cofnie się przez jajowody do jamy brzusznej, ulega wszczepieniu w inne narządy – jajniki, jelita, pęcherz moczowy, otrzewną. W miejscu wszczepień tworzą się guzki, które wrażliwe są na działanie hormonów płciowych, dokładnie tak samo, jak endometrium w związku z tym zgodnie ze wzrostem hormonów w cyklu miesiączkowym guzki narastają, po czym w trakcie, kiedy kobieta ma menstruację, pojawia się krwawienie z ognisk endometrialnych. Ponieważ nie ma żadnej drogi ewakuacji krwi z jamy brzusznej, gromadzi się ona w postaci zrostów w okolicy guzków objawów endometriozy należy wymienić:przedłużające się krwawienia menstruacyjne,obfite i bolesne miesiączki,ból pojawia się kilka dni przed miesiączką i trwa do jej końca,zaburzenia miesiączkowania,.silne bóle brzucha,bolesność w trakcie współżycia,trudności z zajściem w ciążę,ból w trakcie oddawania stolca i moczu,krew w moczu lub w kale. Sposób leczenia endometriozy uzależniony jest od tego, z jakim problemem zgłosiła się kobieta planuje akurat ciążę, a jej głównym problemem jest niepłodność – należy podjąć kroki, aby usunąć przyczynę niepłodności. Często lekarz decyduje w takiej sytuacji o operacji, która ma na celu usunięcie zrostów, które stanowią mechaniczną przeszkodę dla jeśli kobieta w najbliższej przyszłości nie planuje dziecka, a głównym powodem, dla którego się zgłosiła są bolesne, obfite miesiączki czy przewlekły ból zlokalizowany w obrębie miednicy mniejszej, to postępowaniem z wyboru jest wprowadzenie leczenia terapia ma udowodnione działanie zmniejszające ból związany z endometriozą. Zazwyczaj w leczeniu stosuje się preparaty estrogenowo – progestagenowe lub same progestageny np. w postaci wkładek między miesiączkamiPlamienia między miesiączkami nie zawsze muszą oznaczać zaburzenia miesiączkowania. U niektórych kobiet zdarza się plamienie w połowie cyklu, które jest plamieniem plamienia dochodzi na skutek uwolnienia komórki jajowej. Uznaje się, że krwawienie okołoowulacyjne występuje u części kobiet i o ile nie towarzyszą mu inne objawy nie jest powodem do sytuacją jest plamienie implantacyjne, czyli niewielkie plamienie w momencie zagnieżdżania się zarodka w macicy. Obie opisane sytuacje mogą zdarzyć się każdej kobiecie i nie wymagają włączania momencie, kiedy plamienia stają się bardziej intensywne, bądź zdarzają się w różnych momentach cyklu, możemy podejrzewać większe lub mniejsze zaburzenia miesiączkowania. Najczęstszą przyczyną są nieprawidłowości hormonalne, które lekarz stwierdza po przeprowadzeniu z pacjentką wywiadu, zbadaniu jej i ewentualnym zleceniu i wykonaniu badań hormonów w odpowiednim dniu o konieczności wykonania dodatkowej diagnostyki każdorazowo podejmuje lekarz. Jeśli plamienia są uciążliwe, bądź pojawiają się w każdym cyklu – ginekolog zadecyduje o formie zaburzeń miesiączkowaniaW zależności od przyczyny nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym wdraża się specyficzne leczenie – zwykle przyczyną nieregularnych cykli są zaburzenia hormonalne, dąży się do ich uregulowania. W przypadku kiedy przyczyną są defekty anatomiczne, zrosty, endometrioza, możliwe jest włączenie leczenia może trwać kilka tygodni lub dłużej, jeśli przyczyna zaburzeń jest i powikłania zaburzeń miesiączkowaniaW wielu przypadkach rokowanie jest pomyślne. Włączenie leczenia farmakologicznego lub usunięcie przyczyny mechanicznej pozwala na wyeliminowanie bezpośredniego powodu zaburzeń i w konsekwencji na uregulowanie miesiączkowania nie są zwykle bezpośrednim zagrożeniem dla życia pacjentki (chyba, że wynikają z zaawansowanego procesu nowotworowego), mogą jednak skutkować postępowanie przy zaburzeniach miesiączkowaniaObserwuj swoje cykle menstruacyjne, notuj daty kolejnych miesiączek. Dzięki temu będziesz mogła wychwycić ewentualne odchylenia od normy. O datę ostatniej miesiączki będzie również pytał lekarz podczas wizyty występują u Ciebie niepokojące objawy np. ból w trakcie stosunku, ból w podbrzuszu, krwawienia między miesiączkami, skonsultuj się z test ciążowy, jeśli miesiączka nie wystąpiła w spodziewanym terminie. Jeśli jego wynik jest negatywny, a miesiączka nie pojawiła się w kolejnym cyklu skonsultuj się z jesteś w trakcie leczenia stosuj się do zaleceń swojego lekarza ginekologa, nie modyfikuj samodzielnie dawek leków ani częstości ich trzy lata wykonuj badanie także:O hormonie DHEA, który oznacza się przy zaburzeniach cyklu miesiączkowego i braku miesiączki. Jedną z przyczyn zaburzeń miesiączkowania może być podwyższone stężenie androstendionu. Dowiedz się więcej.
Objawy okresu a ciąża Jest to faza, która poprzedza miesiączkę. Podczas fazy lutealnej kobieta odczuwa objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Należą do nich bóle brzucha, bolesność piersi, zwiększenie apetytu czy huśtawki nastroju. Na takie same objawy skarży się wiele ciężarnych w początkowym etapie ciąży.
Emma Heming Willis opublikowała w mediach społecznościowych filmik, na którym aktor po 34 latach pojawia się ponownie na dachu budynku, w którym toczyła się akcja kultowego filmu "Szklana pułapka", w którym jej mąż - Bruce Willis grał główną rolę. Z pewnością była to sentymentalna podróż, biorąc pod uwagę nieoczekiwane pożegnanie gwiazdora z aktorstwem spowodowane poważną chorobą neurologiczną. spis treści 1. Ogłosił koniec kariery 2. Objawy pojawiły się już pięć lat temu 3. Czym jest afazja? 1. Ogłosił koniec kariery Nakatomi Plaza to budynek, który pojawia się w "Szklanej Pułapce" (Instagram) Zobacz film: "Jak zmniejszyć ryzyko demencji?" W marcu 2022 roku rodzina aktora opublikowała na Instagramie oświadczenie, które na pewno było szokiem dla wielu z nas. "Dla wspaniałych fanów Bruce’a, jako rodzina chcemy wyznać, że nasz ukochany Bruce ma pewne problemy zdrowotne. Została u niego zdiagnozowana afazja, która wpływa na jego zdolności poznawcze" – napisała żona aktora i dodała, że w wyniku choroby 67-latek rezygnuje z kariery aktorskiej. Producent filmowy, Randall Emmett, mimo oczywistych problemów aktora pozwolił mu grać w niskobudżetowych produkcjach. To one stały się niedawno przedmiotem plotek i ataków hejterów, zarzucających aktorowi brak ambicji. Najnowsza produkcja z jego udziałem miała premierę 15 lipca. Jak jednak podkreślają osoby z jego otoczenia, objawy choroby uniemożliwiają aktorowi pracę w takim zakresie, jak niegdyś. 2. Objawy pojawiły się już pięć lat temu Pierwsze objawy choroby miały pojawić się na planie filmu "Glass" w 2017 roku. Osoby z ekipy filmowej miały potwierdzać, że Bruce Willis wyglądał czasami, jakby był zagubiony. - Wydawał się trochę niespokojny. Myśleliśmy, że przyczyną może być cokolwiek - od starzenia się, aż po bycie pijanym. Typowe błędy, które ludzie popełniają, gdy widzą pierwsze oznaki czegoś takiego jak demencja – powiedziała jedna z osób z planu. Reżyser Jesse V. Johnson w 2021 roku wyznał, że podczas pracy nad "White Elephant" aktor nie był tą samą osobą, co kilkanaście lat wcześniej. Bruce Willis miał podobno pytać pozostałe osoby z ekipy, dlaczego znajduje się na planie filmowym. Kolejne doniesienia dotyczyły problemów z zapamiętywaniem kwestii przez aktora. 3. Czym jest afazja? Afazja to nie jest osobna jednostka chorobowa, ale zespół objawów wywołanych uszkodzeniem mózgu. Może to być uraz czaszkowo-mózgowy czy udar mózgu. Rozróżnia się afazję ruchową, czuciową czy globalną – symptomy będą różne w zależności od typu afazji. Ponieważ w korze mózgowej zlokalizowane są aż trzy ośrodki związane z mową, ich uszkodzenie wpływa w różny sposób na tę umiejętność. Najbardziej charakterystyczne objawy afazji obejmują: problemy z wyartykułowaniem własnych myśli, pomijanie przyimków oraz zaimków, nieprawidłowe stosowanie słów, np. pies zamiast kot itp., problemy z pisaniem, wypowiedzi płynne, ale pozbawione sensu, problemy z rozumieniem komunikatów słownych, problemy z formułowaniem długich lub złożonych zdań, zaburzenia umiejętności czytania oraz pisania. Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez Rekomendowane przez naszych ekspertów Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy
Dotyczy: Ginekologia Ból brzucha Brak okresu Nieregularne miesiączki Owulacja Cykl miesiączkowy Macica Dziecko Powrót do tabletek antykoncepcyjnych ze względu na problemy z cerą Powrót do tabletek antykoncepcyjnych: W styczniu tego roku odstawiłam tab. anty., pierwszą miesiączkę miałam w lipcu, normalna, w sierpniu tylko plamienie.
Witam, między 10, a 13 tego miesiąca powinnam była dostać okres. Przez cały miesiąc czułam się świetnie. Niedawno w przeciągu 2-3 dni napuchł mi brzuch, piersi, wzrósł apetyt - typowe objawy przed okresem, którego jednak nie ma. Obserwowałam swój śluz i stwierdziłam, że przesunęła mi się owulacja, ponieważ śluz typowy dla owulacji pojawił się po 13 lis. Nie przejęłam się tym, takie rzeczy w końcu się zdarzają, ale śluz zanikł, weszłam w fazę dni suchych, które mam przed samym okresem, ale okresu wciąż nie mam. Przez ostatnie 2 dni ogromnie bolał mnie brzuch tak jakbym okres miała dostać, dziś rano czułam, że bolą mnie nawet wargi sromowe (co mam przeważnie w 1 lub 2 dniu miesiączki). Ciążę wykluczam, ponieważ od ostatniego stosunku miałam już 2 miesiączki, które były bardzo bolesne, ze skrzepami krwi, o obfitości takiej jaka przeważnie u mnie występuje. Dla pewności zrobiłam jednak test ciążowy - wyszedł negatywny. Obecnie opuchlizna z brzucha zeszła, apetyt zmalał, znowu czuję się tak jak zwykle. Nadmienię tylko, że w tym miesiącu robiłam prawo jazdy, moje życie było bardzo stresujące i nic nie układało się tak jakbym tego sobie życzyła. Byłam ogromnie przybita, czułam się po prostu beznadziejnie. Ponadto, straciłam apetyt i schudłam. Wiem, że taki stan wpływa na opóźnienie miesiączki (ale wiem również, że w moim przypadku przez stres mam okres przed terminem). Bardzo proszę o jakąś radę od Was... Udać się do ginekologa czy jeszcze poczekać? Przykro nam, ale tylko zarejestrowane osoby mogą pisać na tym forum.
Forum: Jedno- i dwulatki brak okresu, smutek i rozpacz dawno nie odzywałam się piszę bo mam nadzieje, że w ten sposób łatwiej wyrzuce z siebie smutek i może coś drgnie we mnie i zachce sie znowu żyć
#1 Witam, wiem że takich tematów w necie jest pełno, ale mimo tego chcę opisać swoją sytuację. Moja dziewczyna powinna dostać okres w byłą sobotę, ale nic nie ma, 5 dzień opóźnienia i nadal nic. Zwiększył jej się apetyt jak przed miesiączką i krótko, ale 2 razy bolał brzuch, z objawów niestety to wszystko, a okresu nie ma. Nie kochaliśmy się jeszcze tak w pełni, bo wiadomo człowiek się uczy dopiero, a ja miałem problem z tym, że za szybko dochodzę. Raz gdy ona usiadła na mnie to od razu doszedłem, ale miałem prezerwatywę i po chwili zeszła ze mnie, więc w teorii nic nie powinno wycieknąć, a gumka w takim przypadku nie pęknie raczej, ale mimo wszystko jest strach. Przy jakichkolwiek pieszczotach zawsze myliśmy dłonie dla bezpieczeństwa, a raz zupełnie przypadkiem ją skaleczyłem delikatnie. Podkreślam, że dziewczyna miała sytuację bardzo stresowe i bardzo mało potrafiła jeść w ciągu dnia, oraz miała nieregularny cykl. Czy to wszystko mogło mieć aż taki wpływ na opóźnienie okresu? Mamy nadzieję, że to nie ciąża, bo to jeszcze nie ten moment, ale myśli same się nasuwają. Nigdy nie miała tak, że nie miała typowych objawów, a zrobienie testu wiąże się z dużym stresem.. Raz dostała okresu w połowie miesiąca chyba, ale to zanim doszło do jakiegokolwiek zbliżenia. reklama #2 Sam piszesz, że dziewczyna ma nieregularny cykl. Więc chyba jeszcze możecie poczekac na miesiączkę. #3 No tak, ale jeszcze nigdy nie odbywało się to bez objawowo. Ma jeszcze wrażliwe piersi, ale żadnego bólu nie odczuwa. #4 Może to też oznaczać, że jeszcze nawet nie było owulacji . Jesli uparcie nie chcecie zrobić testu (stres na jego wynik raczej wpływu nie ma ), obserwujcie objawy owulacyjne-śluz na przykład, temperaturę raczej trudno, jesli się do tej pory tego nie notowało. A może ów ból brzucha to był właśnie objaw owulacji- ciężko tak "wróżyc z fusów" , mając tak mało danych . Chwali się to, że jesteście tak ostrozni, ale może wygodniej byłoby np "zainwestować" w spiralę i oszczędzić sobie stresu ? A może mikroskop owulacyjny, do kupienia w aptekach, tańszy w ogólnym rozrachunku, niż testy ? Życie w ciągłym strachu przed niepożądana ciążą jest chyba bardzo niekomfortowe i stresujące...Pomyślcie o jakiejś pewniejszej antykoncepcji.
Niski poziom hemoglobiny we krwi u 45-latki – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski. Brak okresu i niski poziom hemoglobiny u 20-latki – odpowiada Dr n. med. Bogdan Ostrowski. Niski poziom hemoglobiny, brak apetytu i utrata wagi – odpowiada Lek. Krzysztof Majdyło. Brak okresu po stosowaniu Vibin Mini – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska.
#1 Hej dziewczyny. Potrzebuje rady . Dostałam okres 29 stycznia a powinnam 2 lutego . 31 stycznia zrobilo mi sie slabo mialam mldosci bol glowy odruchy wymiotne. W dzien dostania miesiaczki plamilam na brazowo a dzisiaj krwawie niemal na czarno . ciagle bol glowy i zawroty . mam typowe obiawy na ciaze. Nigdy nie mialam tak podczas miesiaczki . Dodam do tego ze kochalam sie z mezem w dni plodne i owulacje . Czy moge byc w ciazy ? Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom reklama #2 A może zrobisz test najpierw? Napisane na SM-G950F w aplikacji Forum BabyBoom #3 Hej dziewczyny. Potrzebuje rady . Dostałam okres 29 stycznia a powinnam 2 lutego . 31 stycznia zrobilo mi sie slabo mialam mldosci bol glowy odruchy wymiotne. W dzien dostania miesiaczki plamilam na brazowo a dzisiaj krwawie niemal na czarno . ciagle bol glowy i zawroty . mam typowe obiawy na ciaze. Nigdy nie mialam tak podczas miesiaczki . Dodam do tego ze kochalam sie z mezem w dni plodne i owulacje . Czy moge byc w ciazy ? Napisane na A robiłaś test moze? Jeśli nie to może spróbuj test zrobić jak wyjdzie pozytywny to na nic nieczekaj tylko na IP tam dadzą Ci progresteron bo plamienia pewnie z jego niedoboru i zbadaja Ci bete .. #4 Ale jest mozliwe zeby miec okres i byc w ciazy ? Poerwszy raz tak mi sie zrobilo podczas miesiaczki Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom #5 Dodam ze mam jescze bol podbrzusza i nigdy nie mialam okresu 6 dni i nie zapowiada sie zeby sie skonczyl Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom #6 Ale jest mozliwe zeby miec okres i byc w ciazy ? Poerwszy raz tak mi sie zrobilo podczas miesiaczki Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom Masz plamienia nie okres to taka różnica z lekka czasami kobiety mają "okresy "do któregoś miesiąca i nawet się niedomyslaja że w niej są . Także jak najbardziej jest to możliwe . Zrób test i jak wyjdzie pozytywny to zmykaj z mężem na IP bo możliwe, że ten "okres "teraz to jakieś resztki starej krwi co akurat nie jest niczym szkodliwym a może tez się okazać , że potrzebujesz hormonów żeby ciąża dalej się rozwijała . Także do dzieła i daj znac po teście #7 Dodam ze mam jescze bol podbrzusza i nigdy nie mialam okresu 6 dni i nie zapowiada sie zeby sie skonczyl Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom Bóle podbrzusza są też jednym z objawów ciazy bo macica się rozciąga dopóki nie zrobisz testu to nie jesteśmy w stanie Ci tutaj odpowiedzieć czy to ciąża #8 Ale bym sie cieszyla zeby faktycznie okazalo sie ze jestem w ciazy . Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom #9 Powiem ze w pierwszej ciazy pierwszym obiawem byl bol podbrzusza i brak miesiaczki . a teraz od 3 dni jest odwrotnie wszystkie inne obiawy i pseldo miesiaczka Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom reklama #10 Ale bym sie cieszyla zeby faktycznie okazalo sie ze jestem w ciazy . Napisane na LG-D620 w aplikacji Forum BabyBoom No to zmykaj do apteki po test najlepiej kup dwa różnej firmy i jak tylko pojawi się druga nawet delikatna to zbieraj się na izbę i nie czekaj na nic trzymam kciuki i czekam na informacje
. wp3ob0f2nz.pages.dev/349wp3ob0f2nz.pages.dev/657wp3ob0f2nz.pages.dev/858wp3ob0f2nz.pages.dev/745wp3ob0f2nz.pages.dev/435wp3ob0f2nz.pages.dev/239wp3ob0f2nz.pages.dev/275wp3ob0f2nz.pages.dev/266wp3ob0f2nz.pages.dev/70wp3ob0f2nz.pages.dev/922wp3ob0f2nz.pages.dev/247wp3ob0f2nz.pages.dev/101wp3ob0f2nz.pages.dev/109wp3ob0f2nz.pages.dev/747wp3ob0f2nz.pages.dev/198
objawy okresu a jego brak forum
